-
دیابت چیست؟
دیابت نوعی بیماری متابولیک است در آن بدن در کنترل قند خون ناتوان است. نشانه این بیماری قند خون کنترل نشده و بالاتر از حد مجاز است.
- علائم و نشانه های دیابت چیست؟
- پر نوشی و تشنگی
- تکرر ادرار
- ضعف و بیحالی
- کاهش وزن
- چگونه تشخیص داده می شود که به دیابت مبتلا هستیم یا خیر؟
در صورتی که هر یک از علائم فوق را دارید، در فامیل درجه یک فرد مبتلا به دیابت دارید، فشار خون و چربی خون بالا دارید، چاق هستید و یا بالای ۴۰ سال سن دارید، توصیه می شود برای بررسی به پزشک خود مراجعه نمایید. طی این بررسی و در صورت نیاز، پزشک آزمایش قند خون درخواست می نماید. در صورتی که از حد مجاز بالاتر باشد، شما به عنوان فرد مبتلا به دیابت تحت درمان قرار خواهید گرفت
- انواع دیابت چیست؟
دیابت به صورت کلی دو نوع دارد:
- دیابت نوع ۱: یک بیماری خود ایمن به حساب می آید . در این بیماری سلولهای بتا پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند از بین رفته و با کاهش تولید انسولین، قند خون کنترل نمی شود. علائم این نوع از دیابت معمولا در سنین پایین نمایان شده و معمولا حداق یکی دیگری از اعضای خانواده فرد مبتلا به این بیماری است.
- دیابت نوع ۲: در این بیماری، تولید انسولین به اندازه است اما سلولهای برداشت کننده قند خون (
مانند عضلات و کبد) به انسولین مقاوم شده و در این حالت نیز میزان قند خون بالاتر از حد مجاز است. این نوع از دیابت نیز پایه های ژنتیکی دارد اما سن بروز آن معمولا بالاتر از ۴۰ سال است. افراد چاق، کم تحرک، با چربی خون بالا، افرادی که یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا است، در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- چگونه به دیابت مبتلا نشویم؟ (راه های پیشگیری از دیابت)
- سبک زندگی سالم از جمله تحرک بدنی، غذای سالم
- کاهش میزان دریافت کربوهیدرات، علی الخصوص کربوهیدرات های ساده
- کاهش میزان چربی غذا
- کاهش وزن
- خواب کافی
- درمان دیابت چیست؟
برای درمان دیابت انواع دارو ها وجود دارد. در صورتی که قند خون بالا باشد ولی به حد ابتلا به دیابت نرسیده باشد، می توان با اصلاح سبک زندگی، مانع پیشرفت به سمت دیابت شد. از طرفی در صورت ابتلا به دیابت ، اصلی ترین و اولین گام اصلاح سبک زندگی است. مصرف دارو و انسولین بدون رعایت غذایی و تحرک بدنی ناکافی است.
انتخاب بین استفاده از دارو یا انسولین یا هر دو بر عهده پزشک معالج تان است و نمی توان سرخود دست به انتخاب یا تغییر زد.
- پروبیوتیک ها چگونه بر کنترل قند خون تاثیر میگذارند؟
- محور روده-پانکراس می تواند مستقیم و غیر مستقیم موثر واقع شود
- محور روده-کبد به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث تنظیم قند خون می شود
-
طبق متاآنالیز زیر که در سال ۲۰۲۱ چاپ شده است، آنالیز بر روی حدود ۲۰۰۰ بیمار و ۲۸ مطالعه کارآزمایی بالینی نشان می دهد مصرف پروبیوتیک ها می تواند قند خون ناشتا را در مصرف ۱۲ هفته ای، به میزان ۱۳ واحد کاهش دهد. همچنین نشان داده شده است که می تواند کلسترول خون را نیز کاهش دهد. منبع
- متفورمین به عنوان خط اول درمان دارویی دیابت در بیماران استفاده می شود. مطالعه زیر نشان می دهد استفاده از پروبیوتیک همزمان با مصرف متفورمین، باعث افزایش اثر این دارو می شود.
منبع
- از جمله ریسک فاکتور های ابتلا به دیابت چاقی و چربی خون بالا است. مقالات متعدد نشان داده اند پروبیوتیک ها در کاهش وزن و کاهش چربی خون موثر واقع شده و می توانند به عنوان یک درمان مکمل در نظر گرفته شوند
- از جمله عوارض مهم دیابت، بیماری های قلبی عروقی از جمله بالارفتن کلسترول بد خون(LDL) و پایین آمدن کلسترول خوب خون( HDL) ، افزایش پلاک های آترواسکلروز، فشار خون و چاقی است. مطالعات معتبر نشان داده است که پروبیوتیک ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق محورهای محتلف می توانند باعث کاهش خطرات ابتلا به این بیماری ها شوند.
- در بیماری های مزمن از جمله دیابت، ریسک ابتلا به بیماری های اعصاب و روان از جمله افسردگی ها افزایش می یابد. پروبیوتیک ها از طریق محور روده مغز می توانند باعث کاهش ابتلا به این بیماری ها شود.
- برای تشخیص و درمان دیابت به چه کسی مراجعه نماییم؟
- در صورت بروز علائم ذکر شده، ابتدا به پزشک عمومی مراجعه نموده تا اقدامات پاراکلینیک انجام شود.
- در صورت تشخیص دیابت، درمان می تواند توسط پزشک عمومی، متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد صورت بگیرد.
- محور روده پانکراس چیست؟
پروبیوتیک ها با سه مکانیسم با پانکراس ارتباط داشته و در عملکرد غدد و متابولیسم این غدد دخیل هستند.
- مواد تولید شده توسط پروبیوتیک ها از لومن روده وارد سیستم گردش خون شده و بر روی جزایر لانگرهانس واقع در پانکراس تاثیر میگذارند.
- متابولیت های ناشی از فعالیت پروبیوتیک ها که در سیستم گردش خون جریان دارند، به طور غیر مستقیم باعث تاثیر بر سیستم ایمنی می شوند، برای مثال تاثیر بر مغز استخوان و تغییر کمیت و کیفیت سلولهای ایمنی. از این طریق می توانند بر بیماری های خود ایمن از جمله دیابت نوع یک موثر واقع شوند
- تاثیر بر بلوغ سلولهای ایمنی و تغییر در واکنش های این سلول‌ها نسبت به مکانیسم های ایمنی و التهابی
منبع
تاثیرات فوق اکثرا بر روی دیابت نوع یک می باشد.
- کدام یک از محصولات ما برای کاهش قند خون موثر است؟
به طور کلی محصولاتی که لاکتوباسیلوس ها و بیفیدوباکتریوم باکتریوم بالایی دارند . می تواند در کاهش شاخص گلایسمیک موثر باشند. همچنین محصولاتی که در آن ها دارچین وجود دارد(مثل مهشاد, لوندر دارچین)، باعث کاهش قند خون می شوند.
همچنین محصولاتی که در آنها قهوه به کار رفته است، از جمله کامبوجا قهوه. به علاوه در مقالا قبلی نشان داده شده است که وانیل به علت وجود وانیلین، باعث کاهش شاخص گلایسمیک می شوند
- آیا قند موجود در نوشیدنی ها برای افراد مبتلا به دیابت و قند خون بالا مضر نیست؟
به طور کلی باکتری ها برای زیستن دست به متابولیسم بی هوازی می زنند. این فرآیند باعث تولید انرژی برای ادامه بقا و تولید مثل باکتری ها می شود. مقالات نشان داده اند در ۴۸ ساعت اول تولید کفیر آب(به عنوان مثالی از نوشیدنی های پروبیوتیک) حدود ۸۰ درصد از قند موجود در محلول استفاده می شود. در ازای این مصرف، لاکتیک اسید تولید می شود. همچنین لاکتوباسیلوس ها با تولید اگزوپری ساکارید باعث کاهش شاخص گلایسمیک می شوند.
منبع
- چند هشدار
- دیابت بیماری مهم و پر عارضه ای است. هر چه زودتر برای درمان اقدام کنید.
- کسانی که دیابت کنترل نشده دارند، جهت مصرف پروبیوتیک ها با پزشک خود مشورت نمایند
- اقدامات درمانی، بدون در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، تاثیر قابل توجهی در درمان دیابت ندارد. اولین قدم برای کنترل دیابت و جلوگیری از ابتلا به دیابت، اصلاح سبک زندگی است.
نویسنده: دکتر سیداحمد هاشمی- پزشک عمومی
